سبد خرید
0
No products in the cart.

کتاب معنا در معماری معاصر ایران

انتشار کتاب «معنا در معماری معاصر ایران؛ بعد از انقلاب اسلامی»

  • پنجشنبه, آبان ۱, ۱۳۹۹, ۲۱:۲۸
  • اخبار معماری, کتب معماری

انتشار کتاب «معنا در معماری معاصر ایران؛ بعد از انقلاب اسلامی»

نویسندگان:
دکتر جواد ایرجی | عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشتگرد
دکتر ویدا نوروز برازجانی | عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
ناشر: انتشارات دانشگاه معماری و هنر پارس
تاریخ انتشار: چاپ اول | مهر ۱۳۹۹
شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۲۳۷ صفحه
قیمت: ۳۰/۰۰۰ تومان

پیشگفتـار کتــاب:
تمایل به حفظ هویت، سنت ها و فرهنگ های بومی هر جامعه ای از یک سو و تمایل به امروزی شدن از سویِ دیگر از جمله مسائل بسیار مهم جوامع مختلفی می باشد که تاثیر مستقیم آن در معماری معاصر آنها، به عنوان یکی از شاخه های اصلی فرهنگی هر جامعه، طی جوامع زمانی و جغرافیایی متفاوت قابل لمس، مشاهده و بررسی می باشد. تردید پیرامون سنت ها و ارزش های کهن و شیفتگی به ارزش های تازه، انسانِ امروزی را در حالت دوگانه ای از وابستگی عاطفی به گذشته و شوق نسبت به آینده قرار داده است و پیوسته وی را به جستجویِ معنایِ حیات و درک هویت فردی و جمعی خویش وادار کرده است. مسأله اینجاست که چگونه می توان سنت ها و ارزش ها را حفظ کرده و در عین حال فردی امروزی نیز بود. طبیعتاً بسترهای بسیاری می تواند در تعریف این دو مقوله در کنار یکدیگر تاثیرگذار باشند، ولی در زمینه معماری صرفاً می توان به صورت کیفی این مساله را در بسترهای جغرافیایی و زمانی متفاوت مورد مطالعه قرار داد. این نیاز در فرهنگ و جوامع مختلف، شیوه های گوناگونی از نحوه قرارگیری عناصر معماری پیشین و نو را در کنار یکدیگر به همراه داشته است.

جستجویِ معنا و جایگاهِ آن در معماری، دغدغه ای است که این کتاب سعی بر مطالعه و بررسی و ارائه آن دارد. این امر را می توان در گونه های مستقیم (شکلی و فرمال)، غیر مستقیم (عملکردی و مفهومی) و ترکیبی جستجو کرد. با توجه به سابقه ی طولانی این حوزه پژوهش در ایران و نیز تمایل معماران معاصر به استفاده از معنا، اصل و هویت پیشین در قالبی نو در طرح های خویش، مشخص شدن معیارهای سنجش معنا و ارائه راهکارهایی کیفی که بتواند کمکی بر روند طراحی معماری در این زمینه کند، ضروری به نظر می رسد. برای تفکیک و بالا بردن میزان دقت پژوهش و نیز با توجه به سابقه مطالعه و پژوهش محقق در حوزه معماری معاصر ایران و نیز تمایل به این مقوله در معماری چند دهه اخیر و همچنین عدم مطالعه آن در بازه زمانی ۱۳۹۹-۱۳۵۸، نمونه موردی این پژوهش، معماری معاصر کشور ایران و بازه زمانی سال های ۱۳۹۹-۱۳۵۸ انتخاب گردیده شده است.

این پژوهش، برای رسیدن به پاسخ مساله، نیاز به تئوری و فلسفه ای مشخص دارد؛ لذا جهت نیل به این هدف، ابتدا مبانی نظری، اصول و تعاریفِ معناشناسی که شاملِ مباحثِ معنایِ معنا، معنایِ زندگی، معنا و فراطبیعت گرایی، معنا و طبیعت گرایی و بحث هیچ انگاری، بی معنایی و نازادگرایی می باشند، مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. در گام بعدی، با توجه به اینکه “علمِ زبان شناسی”، از علومِ پیشرو در زمینه ی معناشناسی می باشد، با مطالعه نظریه ها و تئوری های معناشناسی در علم زبان شناسی و نیز مکاتب معناشناسی معاصر، سعی بر یافتن تئوریِ مشخص برای این پژوهش خواهیم داشت. سپس معنا و ترجمه ی آن در معماری مورد مطالعه قرار می گیرد و بر اساس یافته های پیشین نیز معیارهایِ سنجشِ معنا در معماری مشخص خواهد شد. در گام بعد، با مقایسه ی تطبیقی نظریه های مذکور و نیز مکاتب بررسی شده، تلاش بر جستجویِ معنا و مشخص شدنِ معیارهایِ سنجش معنا در آثار منتخب خواهیم داشت. به عبارتِ دیگر با مطالعه ی مبحثِ نشانه شناسی که شاملِ نشانه ها و محتوایِ ظاهری (مقاصدِ فرستنده) بوده و نیز علائم قصدی، غیرقصدی، نقشی و قراردادی معنا، تلاش بر جتسجویِ بحثِ نشانه ها و علائم در آثار خواهیم کرد و در مبحثِ معنا شناسی، ضمن تجزیه عواملِ شکل دهنده هر اثر، ارتباط بین مقاصد فرستنده و گیرنده (اصلِ معنا) و مفاهیم تجریدی و معنوی را مورد مطالعه قرار خواهیم داد. در گام آخر، مشخص خواهد شد در کدام یک از آثار منتخب، معنا به هنگامِ استعمال، با توجه به موارد ذکر شده و نیز نظریه عملی یا متنی، به طور صحیح طیِ یک ارتباطِ درستِ معنایی بیان و به نمایش گذاشته شده است. این بررسی ها، در سه گروه بندی و روشِ مشخص و متفاوت انجام خواهد شد. سه گروه مذکور، شامل مؤلف (به روشِ مطالعه تئوری های پژوهش و بررسیِ آنها در نمونه هایِ موردی)، متخصصین و طراحِ آثار منتخب (به روشِ مصاحبه و صحبت در مورد آثار خود و نیز سایر بناهایِ انتخاب شده به عنوان یک متخصص) و نیز عموم (که به روش طرحِ پرسشنامه و با قصدِ برداشتِ دید کلیِ یک فردِ غیر متخصص بوده است) می باشند. روند و سوالات مصاحبه و نیز پرسشنامه عمومی نیز بر اساس تئوری های مورد مطالعه، تهیه و تنظیم خواهند شد. در پایان بر اساسِ فلسفه ی تحقیق و نیز روش های مذکور مطالعاتی بر رویِ نمونه های موردی، مشخص خواهد شد “معنا” در معماری معاصر ایران بعد از انقلاب اسلامی شامل چه مواردی شده و در کدامیک از بناها دارای برگرفتگی ظاهری و مستقیم از محتوا و در کدامیک دارای برگرفتگی معنوی و غیرمستقیم و در کدامیک فرایند انتقال و آشکارسازی برگرفتگی ظاهری و معنوی از فرستنده به گیرنده به طور کامل و صحیح انجام پذیرفته شده است (اصل معنا).

چکیده کتــاب و سخن مولفین:
توجه به سنت ها و ارزش ها در معماری مدتهاست سبب تولید نظریه ها و گرایش های مختلفی شده است و همواره دغدغه ی عده ای از نظریه پردازان و معماران بوده است. این نوع استفاده از ارزش و فرهنگ، تلاش و جستجویِ تدریجی اما مدام بوده است که با تکنیک ها و روش های مختلفی مورد تجربه و آزمایش قرار گرفته است. از روش های الحاقی و نمادین در سطح و حجم معماری تا روش های تجربی در ایجاد فضایِ آشنای معماری و استفاده از تکنیک های بیان مستقیم و یا تجریدی و تداعی غیرمستقیم، همگی در این مسیر مورد استفاده قرار گرفته اند. اما باید به این امر نیز توجه داشت که مطالعه، تحلیل و پاس داشت معماری گذشته، نمی تواند راهگشای روشی اصولی برای طراحی معماری معاصر باشد؛ زیرا ایستا ماندن و توجه به فرم و کالبد معماری تاریخی، نوعی حرکت عاطفی محسوب شده که با واقعیت های امروزی بسیار فاصله دارد.

معماری به معنی ساماندهی حکیمانه و عادلانه فضای زیست انسان ها با عناصر طبیعی و مصنوعی، متناسب با نیازهای مادی و بسترساز نیازهای معنوی آنهاست. از سوی دیگر، با تاکیدبر لزوم توجه بیشتر به بحث کیفیت در حوزه معماری و همچنین تاثیرگذاری معماری بر زندگی انسان ها، باید گفت معماری باید بسترسازِ تامین نیازهای مادی و روانی انسان باشد و وی را به تکامل و تعالی برساند. بنابراین مشخص شدن جایگاه معنا و مطالعه روش ها و شاخه هایی که می تواند ارزش ها و معانی پیشین را در معماری امروز به منظور نیل به این هدف و جهت یافتن راه کارهای مناسب جهت ارتقا معنوی، کیفی، مفهومی و بصری در این حوزه ارائه دهد، به عنوان ضرورت پژوهشِ پیش رو بیان می گردد. همچنین با توجه به ارزش های معماری معاصر ایران بعد از انقلاب اسلامی و تمایل به روند طراحی معماران معاصر به نمایش هویت و فرهنگ و ارزش های سنتی در قالبی نو، ارائه راهکارهایی کیفی و پیشنهادی که بتواند بهترین روش با تکیه بر نظریه ای مرتبط ارائه داده شود و بتواند کمکی بر روند طراحی معماری معاصر کند، ضروری به نظر می رسد.
این کتاب تلاشی ست در مقیاس کوچک جهت ایجاد گفتمان در حوزه افق ها و نگرش های جدید معماران معاصر این کشور، که تلاش می کنند معنا در معماری را در آثار خود برای نسل های بعد ترجمه کنند.

این کتاب در سه فصل تالیف گردیده شده است که فصل اول شامل مباحث معنایِ معنا و معناشناسی و بررسی مکاتب معنا در زبان شناسی می باشد. در فصل دوم به صورت تخصصی حوزه معناشناسی در معماری مورد تحلیل قرار گرفته و در فصل سوم نیز به بررسی تخصصی معماری معاصر ایران بعد از انقلاب اسلامی و مصاحبه با معماران این نسل و بررسی عوامل معناشناسی در آثار ایشان پرداخته شده است.

 

♦ فهرسـت مطالـب کتـاب:
پیشگفتار 

فصل اول: مطالعات نظری: اصول و تعاریف 
مقدمه 
۱-۱. معنایِ معنا
۱-۱-۱. معنایِ زندگی …
۱-۱-۲. معنا و فراطبیعت گرایی؛ ساحت معنوی معنا
۱-۱-۲-۱. دیدگاه های خدامحور 
۱-۱-۲-۲. دیدگاه های روح محور 
۱-۱-۳. طبیعت گرایی؛ معنا بدونِ ساحتِ معنوی 
۱-۱-۳-۱. ذهنیت گرایی 
۱-۱-۳-۲. عینیت گرایی 
۱-۱-۴. هیچ انگاری؛ بی معنایی 
۱-۱-۴-۱. خدا ناباوری 
۱-۱-۴-۲. نازادگرایی 
۱-۱-۵. نتیجه گیری 
۱-۲. معنا در زبان شناسی 
مقدمه 
۱-۲-۱. تاریخچه معنا در زبان شناسی
۱-۲-۲. سه وجه ساختاری معنا: انگیزه، نما، موضوع
۱-۲-۲-۱. دو منطق برای کشف معنایِ واژگان: منطق وابستگی، منطق سازگاری
۱-۲-۲-۲. چندگانگیِ ابعادِ معنا
۱-۲-۲-۳. برشِ انگیزه در ساختارِ معنا 
۱-۲-۲-۴. برشِ نما در ساختارِ معنا 
۱-۲-۲-۵. برشِ موضوع در ساختارِ معنا 
۱-۲-۲-۶. تلاشی برای تعریفِ سه وجه ساختار معنا: انگیزه، نما، موضوع
۱-۲-۲-۷. نتیجه گیری
۱-۲-۳. شاخه ها و نطریه های معناشناسی
مقدمه 
۱-۲-۳-۱. نظریه اصالت کار 
۱-۲-۳-۲. نظریه ارزشیابی 
۱-۲-۳-۳. نظریه علائم 
۱-۲-۳-۴. نظریه زبان و تکلم واحدهای زبانی 
۱-۲-۳-۵. نظریه تحلیلی معنا 
۱-۲-۳-۶. نظریه عملی یا متنی معنا 
۱-۲-۳-۷. نتیجه گیری 
۱-۲-۴. مکاتب معناشناسی معاصر 
مقدمه 
۱-۲-۴-۱. فردینان دوسوسور و دیدگاه های آغازین کلاسیک
۱-۲-۴-۲. لوئیس یلمسلئو
۱-۲-۴-۳. امیل بانونیست و بحث بازسازی معنا 
۱-۲-۴-۴. هومبولت 
۱-۲-۴-۵. لئو وایسگربر و مکتب بُن 
۱-۲-۴-۶. مکتب پراگ
۱-۲-۴-۷. حوزه آنگلوساکسون 
۱-۲-۴-۸. مکتب پاریس 
۱-۲-۴-۹. مکتب معناشناسی تفسیری 
۱-۲-۴-۱۰. مکتب معناشناسی زایشی
۱-۲-۴-۱۱. نتیجه گیری

فصل دوم: معنا در معماری
مقدمه 
۲-۱. معنا و عملکردگرایی
۲-۲. رابطه معنا و مکان 
۲-۳. فرم اصیل معماری
۲-۴. معماریِ با معنا 
۲-۵. ارتباط نشانه شناسی و معنا در معماری 
۲-۶. نتیجه گیری: معیارهای سنجشِ معنا در معماری

فصل سوم: معنا در معماری معاصر ایران ۹۹-۱۳۵۷ 
مقدمه 
۳-۱. تحولات داخلی عصر جمهوری اسلامی
۳-۲. معماری معاصر ایران بعد از انقلاب اسلامی
۳-۳. نمونه های موردی تحقیق و دلایل انتخاب 
۳-۴. جستجوی معنا در نمونه های موردی 
۳-۵. مصاحبه با افراد متخصص: دیدگاه ها و جزئیات طراحی نمونه¬های موردی از زبان صاحبان اثر
۳-۶. جمع بندی و نتیجه گیری: نحوه شکل گیری و ارائه نظریه تحقیق و نتایج حاصل از آن

 

منبع خبر: معمار نیوز

ارسال دیدگاه
توسط
تومان