گرایشات رشته هنر

در این قسمت به بررسی گرایشات رشته هنر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم:

 

گرایشات رشته هنر در مقطع کارشناسی ارشد

۱- طراحی صنعتی

۲- طراحی شهری

۳- معماری (شامل: معماری-معماری، معماری منظر، معماری داخلی، معماری اسلامی، مطالعات معماری ایران، بازسازی پس از سانحه، مدیریت پروژه، تکنولوژی معماری، فناوری معماری، انرژی معماری)

۴- هنرهای تصویری (شامل: ارتباط تصویری و تصویرسازی، تصویر متحرک یا انیمیشن، عکاسی و نقاشی)

۵- مجموعه هنرهای نمایشی و سینما (شامل: کارگردانی، بازیگری، سینما، رادیو، ادبیات نماشی، تهیه کنندگی و تولید سینما)

۶- صنایع دستی

۷- پژوهش هنر

۸- فلسفه هنر

۹- اقتصاد هنر

۱۰- هنر اسلامی (شامل: نگارگری، سفال و سرامیک، حکمت هنر اسلامی، مطالعات تاریخی و تطبیقی هنر)

۱۱- فرش (شامل: طراحی فرش، مدیریت فرش، مواد اولیه و رنگرزی)

۱۲- موسیقی (شامل: آهنگسازی، نوازندگی موسیقی ایرانی، نوازندگی موسیقی جهانی، موسیقی شناسی یا اتنوموزیکولوژی)

 

گرایشات رشته هنر در مقطع دکتری

مدیریت پروژه و ساخت، معماری، شهرسازی، پژوهش هنر، مرمت آثار و اشیای تاریخی، مرمت و احیای ابنیه و بناهای تاریخی، تئاتر

 

۱- کارشناسی ارشد طراحی صنعتی

 طراحی صنعتی ویژگی های کمی و کیفی یک کالا را به منظور تولید صنعتی آن تعیین کرده و راهی است برای رسیدن به کالایی مطلوب از نظر کارکرد، ظاهر، هزینه، مد رایج جامعه و متناسب با سلیقه و تنوع طلبی مشتری.
طراحی صنعتی به عنوان یک رشته و شغل، آمیخته ای است از علم و هنر. هر یک از دو رکن علم و هنر آنچنان جایگاه محکم و استواری در پیکره طراحی صنعتی دارند که با حذف هر کدام، روند طراحی صنعتی به سرانجام نرسیده و نهایتاً نتیجه کار یا به سمت صنعت صرف منحرف شده و یا به سوی هنر صرف. زمینه هایی که یک طراح صنعتی در آن ها فعالیت می کند شامل موارد زیر می باشد:

طراحی محصول: شامل لوازم خانگی، مبلمان اداری و خانگی، وسایل صوتی و تصویری، موبایل، ماشین های اداری، نوشت افزار، اسباب بازی، پوشاک و غیره

طراحی دکوراسیون: شامل دکوراسیون خانگی، اداری، فروشگاه ها، مراکز تجاری و غیره.

طراحی محیطی:  فضا، مبلمان و چیدمان شهری و کلیه فضاهای زیر مجموعه آن نظیر پارک ها، نمایشگاه ها، مراکز خرید، ایستگاه های اتوبوس و تاکسی و کلیه محیط های عمومی، تأسیسات ترافیکی، تبلیغات شهری، فضای سبز، زیباسازی شهری و…

طراحی خودرو: طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو و سایر وسایل نقلیه.

طراحی بسته بندی: بسته بندی کالاهای مصرفی و محصولات مختلف.

طراحی اصلاحی: اصلاح خصوصیات عملکردی یا فرمی یک محصول به منظور بهبود کارایی آن.

طراحی هویت: به دلیل توانایی های طراحان صنعتی در ایده پردازی، فارغ التحصیلان این رشته بعضا به عنوان مشاور در شرکت های بزرگ و کوچک ظاهر می شوند. طراحی هویت سازمانی (برند) برای مجموعه های صنعتی نیز از توانایی های برخی فارغ التحصیلان این رشته است. طراح صنعتی با توجه به علم و هنر طراحی، محصول، محیط و یا روشی را برای مخاطب خلق می کند که خواسته های تعریف شده او را در جهت حصول به هدف معینی (مثلاً کسب امنیت، آرامش، سهولت استفاده، قیمت ارزان، آرامش و یا حتی لذت) مهیا سازد. طراحان صنعتی آشتی دهندگان صنعت، هنر و اقتصاد هستند و در تمام کارخانجات و خطوط تولید دنیا در راس هرم مدیریت تولید کالا و محصولات قرار دارند. یک طراح صنعتی باید قوه تخیل قوی، شم هنری، صبر و حوصله و علاقه وافر به این کار داشته باشد. در کنار اینها باید اطلاعات جامعی در حوزه های مکانیک، مواد، برق و کامپیوتر، پزشکی و همچنین جامعه شناسی، روانشناسی و اقتصاد کسب کند تا بتواند در کار خود موفق باشد. آنچه در دوره کارشناسی ارشد طراحی صنعتی به شکل تخصصی تر به آن اهمیت داده شده است، مباحث تئوری تخصصی در زمینه طراحی صنعتی می باشد، موضوعات اقتصادی و اجتماعی، جامعه شناسی صنعتی، علوم و فنون جدید و روش های طراحی صنعتی در دنیای امروز از جمله این مباحث هستند.

 

۲- کارشناسی ارشد طراحی شهری

 

۳- کارشناسی ارشد معماری

 

۴- کارشناسی ارشد هنرهای تصویری

ارتباط تصویری و تصویرسازی

رشته کارشناسی ارشد ارتباط تصویری با کمک ابزار و امکانات مختلف، پیام را از طریق تصویر به مخاطب انتقال می دهد. به بیان دیگر کلیه طرح هایی که به وسیله چاپ قابل انتشار هستند، طرح گرافیکی می باشند، یعنی یک طرح گرافیکی آمادگی انتشار وسیع به منظور انتقال پیام خویش را دارد.

رشته کارشناسی ارشد ارتباط تصویری به منظور آموزش در این حوزه در دانشگاه ها شکل گرفت و در دنیا نیز به آن اهمیت خاصی داده می شود. در واقع هدف رشته کارشناسی ارشد ارتباط تصویری آموزش هنر گرافیک به دانشجویان و ارتقای توانایی های آنها در امور تبلیغات فرهنگی یا تجاری می باشد. تبلیغات فرهنگی شامل تصویرسازی کتب، ساخت پوستر، تبلیغات برای نشریه ها و جراید مانند صفحه آرایی و آگهی های مطبوعاتی می شود و تبلیغات تجاری نیز شامل تبلیغات نمایشگاه های بازرگانی مانند غرفه سازی و غرفه آرایی و یا تبلیغات برای کالاهای مختلف است.

تصویر متحرک (انیمیشن)

تصویر متحرک که معادل انیمیشن گرفته شده است اعم از نقاشی متحرک، فیلم عروسکی، یا صورتهای ترکیبی و سه بعدی است. این رشته روی طیفی گسترده از هنر سینما و ارتباط تصویری و نقاشی و مجسمه سازی قرار دارد.
هدف از رشته تصویر متحرک یا انیمیشن تربیت افرادیست که به عنوان کارگردان فیلم های تصویر متحرک بتوانند با کمک تخصص های دیگر به ساختن فیلم های تصویر متحرک بپردازند.

نقاشی

دانشجویان رشته نقاشی سبک های مختلف نقاشی اعم از رئالیسم، کوبیسم و … را آموخته و ضمن شناخت تاریخچه نقاشی در ایران و جهان با فلسفه هنر، روانشناسی رنگ، فیزیک نور، عکاسی، طراحی و چاپ نیز آشنا می شوند.
دانشجوی رشته نقاشی باید ویژگی های جسمی و روحی خاصی داشته باشد.  راه اندازی کارگاه­های نقاشی خصوصی، همکاری با مؤسسات هنری و فرهنگی و آموزشی، شهرداری‌ها، نهادهای انقلابی، مطبوعات و انتشارات در امر خلق اثر‌های هنری مورد نیاز در جهت زیباسازی محیط و جاودانه ساختن رویدادها، آموزش نقاشی، تصویر سازی برای کتب و مجلات و… ، از جمله کارهایی است که فارغ التحصیلان این رشته قادر به انجام آن می باشند.

عکاسی

امروزه عکاسی پیشرفت های زیادی کرده است. شاید وجود دوربین های دیجیتالی مختلف باعث شده که بسیاری از افراد بتوانند عکس های خوبی را بیاندازند اما  بین عکاسی سنتی و عکاسی حرفه ای تفاوت زیادی وجود دارد. عکاسی حرفه ای که به آن هنر عکاسی نیز می توان گفت، همان چیزی است که در دانشگاه ها به صورت تخصصی آموزش داده می شود. یک دانشجوی عکاسی باید شم هنری داشته، تیزبین و کنجکاو باشد. در هر لحظه باید به دنبال سوژه برای عکاسی بگردد. زیرا عکاسان معمولا به رخدادها، مناظر و افراد طوری می نگرند که با مردم عادی متفاوت است. همچنین یک عکاس باید فرد فعالی بوده و اطلاعات خوبی در زمینه های مختلف داشته باشد.

 

۵- رشته های کارشناسی ارشد مجموعه هنرهای نمایشی و سینما

کارگردانی

در واقع کارگردانی شامل برنامه ریزی ساخت فیلم، نظارت بر ساخت آن، ارائه دستورالعمل به بازیگران و کلیه دست اندرکاران فنی تولید و ارائه تصویری هنری و فنی به فیلم می باشد. کارگردان از ابتدا تا انتهای فرآیند تولید فیلم، ارتباط بسیار نزدیکی با همه عوامل فیلم از جمله فیلمنامه نویس، تهیه کننده، بازیگران، تدوین گر، صداگذار و… دارد.

بازیگری

کارشناسی ارشد بازیگری برای اولین بار در کشور در دانشگاه هنر دانشگاه تربیت مدرس تاسیس شد. عنوان این رشته بصورت محض و بدون تفکیک بازیگری تئاتر، سینما یا تلویزیون بکار می رود. به جهت اینکه در کشور ما تناسبی میان جمعیت دانش آموختگان رشته های کارگردانی، طراحی صحنه، ادبیات نمایشی و بازیگری وجود ندارد و فارغ التحصیلان بازیگری می باست در یکی از رشته های دیگر ادامه تحصیل بدهند یا به ناچار به خارج از کشور بروند به همین دلیل رشته ارشد بازیگری ایجاد شد. در طراحی برنامه های آموزشی و دروس الزامی در مرحله نخست تخصص گرایی محور اصلی برنامه ها می باشد و در مرحله دوم ضمن ارتقای دانش نظری و مهارتهای علمی دانشجویان ، آنان با دانش امروزی و شیوه های نوین بازیگری در رادیو، تلویزیون ، سینما و تئاتر آشنا می شوند.

رادیو

رشته رادیو به تربیت نیروی انسانی مورد نیاز سازمان صدا و سیما در حوزه تخصّصی رادیو می پردازد. دانشجویان رشته رادیو با بهره گیری از فضاهای آموزشی متناسب با تخصّص خود از جمله استودیوهای رادیویی، تجربیات عملی خوبی نیز به دست می آورند. درس های این رشته دارای ویژگی هایی هستند که صرفاً خاص همین تخصص بوده که از این میان می توان به واحدهایی همچون: رادیو تعاملی، طراحی صوتی برنامه های رادیوئی، نویسندگی رادیوئی و مخاطب شناسی اشاره نمود. این رشته در مقطع ارش  دارای دو گرایش تهیه کنندگی و نویسندگی است.

دانش آموختگان رشته رادیو می توانند در حوزه تهیه کنندگی و سردبیری برنامه های رادیوئی، نویسندگی رادیو، اجرا و گویندگی خبر، گزارشگری و مدیریت گروه های برنامه ساز شبکه های رادیوئی کشور به کار گرفته شوند.

سینما

هدف از رشته تولید سیما تربیت نیروی متخصص و خلاق جهت تهیه و تولید برنامه های رادیو و تلویزیونی برای سازمان های صدا و سیما است. دانش آموختگان این رشته توانایی ساخت و تولید برنامه های رادیو، تلویزیونی و ارائه شیوه های جدید تحلیل و تولید برنامه ها و آموزش نیروهای هنری و اجرایی موثر در تولید یک برنامه تلویزیونی را کسب خواهند کرد.

ادبیات نمایشی

ادبیات نمایشی از بخش های اصلی و پایه ای هنرهای نمایشی می باشد. رشته ادبیات نمایشی ضمن پرداختن به سنت ها و تاریخ ادبیات نمایشی در ایران و جهان، به اصول و فنون و شیوه های نگارش متون دراماتیک هم می پردازد. ادبیات نمایشی واسطه ادبیات و صحنه نمایش است و رویکردی ادبی- نمایشی دارد. با توجه به ادبیات غنی فارسی، رشته ادبیات نمایشی می تواند رشد بسیار خوبی در کشور ما داشته باشد. هدف رشته ادبیات نمایشی تربیت متخصصانی است که توانایی نگارش انواع متون نمایشی در حوزه فرهنگ پارسی را داشته و در حوزه نقد و بررسی و پژوهش نیز توانمند باشند. داوطلبان رشته ادبیات نمایشی باید به ادبیات فارسی تسلط و ذهنی پویا، مبتکر و خلاق داشته باشند.

سینما دارای دو بعد محتوایی و تکنیکی است. در بعد محتوایی سینما بر علومی مانند ادبیات، روانشناسی، ارتباطات و فلسفه و در بعد تکنیکی بر علومی مانند الکترونیک، فیزیک، شیمی و مکانیک استوار است که یک سینماگر برای تولید یک اثر مطلوب باید با این ابعاد به خوبی آشنا باشد. رشته سینما، رشته ای بسیار جذاب است که علاقمندان زیادی دارد. البته برای پیشرفت و گسترش در این هنر، مانند بسیاری از حوزه ها باید مسیری علمی و آکادمیک را طی کرد. به همین خاطر در دانشگاه های کشور ما نیز رشته سینما برای پرورش متخصصان کارآمد و توانمند در حوزه سینما شکل گرفته است. دانشجویان رشته سینما باید شم هنری، استعداد و علاقه فراوان به سینما داشته باشند.

تهیه کنندگی

دانش آموخته رشته تهیه کنندگی باید با روش­های مدیریت و شناخت روابط انسانی آشنایی داشته و دارای قدرت رهبری و برنامه­ ریزی باشد.

 رشته ارشد تهیه کنندگی دارای سه گرایش تخصصی نمایشی، مستند و آموزشی است.

 

۶- کارشناسی ارشد صنایع دستی

 

۷- کارشناسی ارشد پژوهش هنر 

دوره کارشناسی ارشد پژوهش هنر یکی از دوره های آموزش عالی است که هدف آن تشویق و ترغیب تفکر در مقوله هنر، رشد خلاقیتهای هنری و ارتقاء سطح بینش هنری در فرهنگ اسلامی و همچنین تقویت حوزه های آموزش و پژوهش و تألیف و تصنیف در زمینه های هنری و جهت یابی و اصلاح حرکت های هنری جامعه ی اسلامی است.

آشنایی دانشجویان به رابطه مابین جهان بینی و تجلیات هنری در فرهنگ های مختلف از طریق تطبیق آثار مختلف هنری و آشنایی با فرهنگ و ادبیات ایران در ادوار تاریخی از موضوعات مورد بحث در رشته کارشناسی ارشد پژوهش هنر است. رشته کارشناسی ارشد پژوهش هنر عمدتاً به منظور چاره اندیشی درباره ی مشکلات حال و آینده ی هنر کشور ایجاد شد و اهدافی را به شرح ذیل دنبال می کند:

تعیین مباحث نظری هنر و ایجاد توانایی در زمینه ی نقادی و پژوهش صحیح در مباحث هنری

آشنایی عمیق با میراث هنری ایران

آشنایی با آموزش هنر به عنوان یک بحث مهم و مستقل

 

۸- کارشناسی ارشد فلسفه هنر 

کارشناسی ارشد فلسفه هنر در ایران رشته ای عموما تئوری-نظری بر پایه نظریات فیلسوفان از جمله هایدگر،کانت و…می باشد که به جست و جوی معنای هنر و زیبایی و تعاریف مفاهیم انتزاعی آن ها می پردازد. رشته کارشناسی ارشد فلسفه هنر مستلزم تسلط کافی دانشجو به هنر های مختلف و هم چنین علم فلسفه است.
هدف از تحصیل در رشته کارشناسی ارشد فلسفه هنر آموزش و تربیت متخصصانی است که امکان و توانایی تجزیه و تحلیل و پژوهش در زمینه فلسفه هنر را دارا باشند. کمک به فرهنگ سازی و غنی سازی تحلیل انتقادی در زمینه فلسفه هنر از دیگر اهداف تحصیل در رشته کارشناسی ارشد فلسفه هنر است.

 

۹- کارشناسی ارشد اقتصاد هنر 

رشته کارشناسی ارشد اقتصاد هنر به منظور تبیین چگونگی کاربرد تئوری های علوم اقتصادی در فعالیت های هنری و ادبی ایجاد شده است. هدف اساسی در آموزش این رشته، پیوند علوم اقتصادی و هنر است.
هدف های دیگر ایجاد رشته کارشناسی ارشد اقتصاد هنر عبارت است از:

تربیت کارشناسان ارشد اقتصاد هنر که بتوانند در امر برنامه ریزی، سیاست گذاری، بازاریابی، در بخش های عمومی و خصوصی هنری به فعالیت بپردازند.

تلاش جهت پر کردن خلأ آموزش های بین رشته ای و کمک به مطالعات و تحقیقات میان رشته ای فعالیت های هنری و تئوری های اقتصادی.

 تربیت مدرسان حوزه اقتصاد هنر در ایران و جهان که بتوانند دروس مختلف این رشته را در دانشکده ها، مدارس دولتی و خصوصی تدریس کنند.

تربیت محققان ورزیده به منظور پژوهش در وجوه اقتصادی بخش های مختلف هنر در ایران و جهان.

به علت افزایش رشد تولیدات ناخالص ملی و افزایش تقاضا برای محصولات فرهنگی هنری در داخل کشور و افزایش مبادلات مربوط به این محصولات با کشورهای دیگر، نیاز بنگاه های هنری به متخصصین رشته کارشناسی ارشد اقتصاد هنر احساس می شود.

رشته کارشناسی ارشد اقتصاد هنر، رشته ای کاربردی است که در آن از تئوریهای اقتصادی برای تجزیه و تحلیل بازار کالاها و محصولات هنری استفاده می شود. همچنین به علت میان رشته ای بودن آن، دانش آموختگان می توانند در همه بخش های فرهنگی و هنری کشور بکار گرفته شوند.

 

۱۰- هنر اسلامی

هنر اسلامی یکی از دوران‌های شکوهمند تاریخ هنر و یکی از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری به‌شمار می‌آید و شامل انواع متنوعی از هنر همچون  معماری، خوشنویسی، نقاشی، سرامیک و مانند آن‌ها می‌شود. هنر اسلامی اغلب بر خلق زیبایی با نقوش انتزاعی و استفاده از حروف، متمرکز بوده است. فارغ التحصیلان رشته کارشناسی ارشد هنر اسلامی ضمن شناخت مبانی نظری و عملی این رشته، زمینه احیاء و تقویت و تحکیم هنر اسلامی را فراهم می­ سازند و در بررسی، تحلیل و شناخت طرح­ ها و نقوش اصیل و نسبت آن ها با فرهنگ و تفکر اسلامی توانایی­ های لازم را به دست می­ آورند. رشته کارشناسی ارشد هنر اسلامی دارای گرایش های نگارگری، سفال و سرامیک، حکمت هنر اسلامی، مطالعات تاریخی و تطبیقی هنر می باشد.

 

۱۱- فرش

فرش برای ایران از جهت فرهنگی و اقتصادی اهمیت دارد. زیرا علاوه بر اینکه یکی از بهترین ابزارها برای انتقال فرهنگ ایرانی و اسلامی به سایر نقاط جهان است، در بعد اقتصادی نیز علاوه بر اشتغال زایی و تامین نیاز داخل، صادراتش به کشورهای دیگر در بهبود اقتصاد تاثیر بسیار مثبتی را دارد. در دنیای پیچیده تجارت امروزه، برای موفق بودن در حوزه صنعت فرش، نیاز به متخصصان و کارشناسانی آشنا به مبانی نظری و عملی فرش وجود دارد که رشته دانشگاهی فرش به خوبی این افراد را برای کشور تربیت می کند. رشته کارشناسی ارشد فرش دارای ۳ گرایش طراحی فرش، مدیریت فرش، مواد اولیه و رنگرزی می باشد.

 

۱۲- ارشد موسیقی

 آهنگسازی

هدف از این رشته پرورش خلاقیت های آهنگسازی با بهره گیری از علم موسیقی جهانی متناسب با فرهنگ ایرانی است. فارغ­ التحصیلان رشته آهنگسازی علاوه بر حضور موثر در عرصه فعالیت های خصوصی مانند ساخت موسیقی متن آثار سینمایی و تئاتر، ساخت موسیقی برای کودکان، ساخت آثاری برای مناسبت های گوناگون و … می ­توانند در فعالیت های حرفه ­ای آموزشی و مشاوره ­ای بخش­ های مختلف دولتی و خصوصی نیز شرکت نمایند.

نوازندگی موسیقی ایرانی

رشته های مختلفی در راستای گسترش و علمی سازی هنر موسیقی در ابعاد مختلف آن در دانشگاه های جهان و ایران ایجاد شده است. رشته نوازندگی ساز ایرانی یکی از این رشته هاست که در دانشگاه های کشور با هدف تربیت متخصصین و نوازندگان موسیقی اصیل و سنتی ایرانی راه اندازی شده است. فارغ ­التحصیلان رشته کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی علاوه بر حضور در بازار کار خصوصی می توانند در فعالیت های حرفه ای آموزشی و مشاوره ای بخش های دولتی نیز شرکت کنند. دستیابی به تواناییهای برتر در نوازندگی بصورت جمعی و یا تکنوازی با ارکستر ، شناخت کامل ردیف های موسیقی ایران به منظور آگاهی به ویژگی های موسیقی سنتی ایران، آشنایی با نت نگاری ویژگی های موسیقی محلی و سنتی ایران، آفرینش در زمینه موسیقی ملی ایران با تلاش برای دستیابی به نوآوری های هنری از مباحث مورد بحث در رشته کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی می باشد.

نوازندگی موسیقی جهانی

هدف از رشته کارشناسی ارشد نوازندگی ساز جهانی تربیت نوازندگان متخصص با بهره جویی از علم موسیقی جهانی است. مهمترین مباحث رشته کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی جهانی عبارت است از:

دست یابی به توانایی اجرای روان فواصل اصوات، ریتم ها و علائم متنوع آثار موسیقی بدون آشنایی با اثر مورد نظر، شناخت نتها و علائم موسیقی برای دستیابی به نحوه اجرای آن ها در قطعات گوناگون، دست یابی به توانایی اجرای صحنه ای آثار موسیقی، دست یابی به توانایی های اجرایی بیشتر در ساز مربوطه از طریق تسلط اجرایی بر ساز هم خانواده.

موسیقی شناسی

موسیقی شناسی شاخه ای ازدانش است که به پژوهش در زمینه سیستم ها و فرهنگ های موسیقیایی و مطالعه موسیقی در بستر فرهنگی – اجتماعی آن می پردازد. هدف از رشته کارشناسی ارشد موسیقی شناسی رشد و گسترش پژوهش در زمینه های مختلف موسیقی ایرانی و فرهنگ های هم خانواده با آن در جهان از زوایای تاریخی، فرهنگی – اجتماعی، فنی و ساختار شناختی است. اتنوموزیکولوژی یا موسیقی شناسی، مطالعه ی موسیقی جوامع (قومیت ها)، در زمینه اجتماعی و فرهنگی خود است. در این معنا، این دانش ترکیبی از انسان شناسی و موسیقی شناسی است و بسیاری از تاثیرات شکل گرفته و تحول یافته را از یک سو با انسان شناسی، جامعه شناسی، روانشناسی و فرهنگ عامه و از سوی دیگر با موسیقی شناسی، نظریه موسیقی، تاریخ هنر و  نقد ادبی به اشتراک می گذارد.